EBÜ’L-HASAN el-ÂMİRÎ
Âmirî’nin hayatı hakkında ayrıntılı bilgi yoktur. Fakat hocası Ebû Zeyd el-Belhî’nin 322 (934) yılında vefat ettiği dikkate alınacak olursa, onun hicrî IV. asrın başlarında Nîşâbur’da doğduğu söylenebilir. Benî Âmir kabilesine mensuptur. Hanefî fakihi olan babası Ebû Zer Yûsuf, Buhara kadılığı yapmış ünlü bir kişi idi. İlk tahsilini Nîşâbur’da yaptıktan sonra Meşşâî filozofu Kindî’nin talebesi Belhî’nin derslerine devam etti. Felsefedeki üstünlüğünden dolayı “Nîşâburlu filozof” unvanını aldı. İlim tahsili için Rey, Bağdat, Belh ve Buhara gibi devrin önemli ilim ve kültür merkezlerine birçok seyahatte bulundu. Hayatının mühimce bir kısmını Buhara’da geçirmiş ve bazı eserlerini burada yazarak devlet büyüklerine ithaf etmiştir. Filozofun evlendiği ve çocuklarının bulunduğu Yâkut’un bir ifadesinden anlaşılmaktadır. Âmirî, uzunca bir ömrü müteakip 27 Şevval 381’de (6 Ocak 992) Nîşâbur’da öldü. Ebü’l-Kāsım el-Antâkî ve İbn Hindû gibi birçok ünlü talebe yetiştiren Âmirî, devrinin önde gelen ilim ve fikir adamlarıyla çeşitli problemler üzerinde tartışmalar yapmıştır.
Başlıca eserleri: 1. el-‘İlâm bi-Menâkıbi’l-İslâm 2. el-Emed ‘ale’l-Ebed 3. es-Sa‘âde ve’l-İs‘âd 4. el-Fusûl fi’l-Me‘âlimi’l-İlâhiyye 5. et-Takrîr li-Evcühi’t-Takdîr 6. İnkazü’l-Beşer mine’l-Cebri ve’l-Kader 7. Şerhu’l-Makulât
Kitâbü’l-Emed ‘ale’l-Ebed: Sonsuzluk Peşinde, 2013 yılında Başkanlığımız tarafından yayımlanmıştır.
(Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi’nden özetlenerek alınmıştır.)