EBÛ HÂMİD el-GAZZÂLÎ
İran’ın Tus şehrinde 1058 (450) yılında doğan Gazzâlî, çocukluğunda kendi memleketinde eğitim aldıktan sonra Ebû Nasr el-İsmâilî’den ders almak üzere Cürcan’a gitmiş, daha sonra dönemin ilim ve kültür merkezi olan Nişabur’da İmâmü’l-Haremeyn Ebu’l-Meâlî el-Cüveynî’nin öğrencisi olmuştur. Ayrıca Ebû Hâmid er-Râzkânî, Ebu’l-Hüseyin el-Mervezî, Ebû Nasr el-İsmâilî, Ebû Sehl el-Mervezî, Ebû Yûsuf en-Nessâc gibi devrin büyük âlimleri Gazzâlî’ye hocalık yapmışlardır. Gazzâlî, dönemin âlimlerinden usûl-i hadis, usûl-i fıkıh, kelâm, mantık, hukuk ve münâzara gibi ilimleri öğrenmiştir. Nişabur’da öğrenimini tamamlayınca, büyük bir ilim ve edebiyat hâmîsi olan Selçuklu veziri Nizâmülmülk’ün (ö. 485/1092) daveti üzerine Bağdat’a giden Gazzâlî, yaptığı büyük hizmetlerden dolayı Selçuklu veziri Nizâmülmülk tarafından şimdiki tabirle, Nizâmiye Üniversitesi rektörlüğüne tayin edilmiştir. Burada Ebû Mansur Muhammed, Muhammed b. Esad et-Tûsî, Ebu’l-Hasan el-Belensî, Ebû Abdullah Cûmert el-Hüseynî gibi birçok öğrenci yetiştiren Gazzâlî, 1111 (505) yılında 55 yaşında iken vefat etmiştir. Gazzâlî, Bağdat’ta 1091 yılından itibaren zamanının çoğunu felsefe okumaya ve felsefe hakkında yazmaya ayırmıştır. Onun, burada yaptığı incelemelerinde amaçladığı şey, özellikle mantık, fizik ve metafizik alanlarında bu ilimleri uzmanlarıyla mukayese edebilecek derecede öğrenmek olmuştur.
Başlıca Eserleri: 1. İhyâu ‘Ulûmi’d-Dîn 2. Tehâfütü’l-Felsefe 3. Mi‘yâru’l-İlm 4. el-Kıstâsü’l-Müstakîm 5. Esâsü’l-Kıyâs 6. el-Müstasfâ min ‘İlmi’l-Usûl 7. el-Munkızu mine’d-Dalâl 8. Faysalü’t-Tefrika beyne’l-İslâm ve’z-Zendeka 9. İlcâmü’l-‘Avâm ‘an ‘İlmi’l-Kelâm 10. Mişkâtü’l-Envâr
Mi‘yâru’l-İlm: İlmin Ölçütü 2013 yılında; Tehâfütü’l-Felsefe: Filozofların Tutarsızlığı 2014 yılında; el-Kıstâsü’l-Müstakîm: Dosdoğru Ölçü 2016 yılında ve Esâsü’l-Kıyâs: Fıkhî Kıyâsın Esâsı: Tevkîf 2019 yılında Başkanlığımız tarafından yayımlanmıştır.