İBN SÎNÂ
Yaklaşık 370 (980-81) yılında Buhara yakınındaki Efşene köyünde doğdu. “eş-Şeyhü’r-reîs” unvanı ile de bilinir. Batı’da genellikle Avicenna olarak bilinmekte ve “filozofların prensi” diye nitelenmektedir. Önce Kur’ân’ı ezberledi; dil, edebiyat, akaid ve fıkıh öğrenimi gördü. Hocaları arasında Hanefî fakihi Ebû Muhammed İsmâil b. Hüseyin ez-Zâhid’i zikrederse de onun bilhassa dil ve edebiyat alanında Ebû Bekir el-Berkī’den ders aldığı sanılmaktadır. Mahmûd el-Messâh’tan Hint aritmetiği okudu. İbn Sînâ, Nâtilî’den Porphyrius’un Îsâgūcî (Eisagoge) Öklid’in Elementler’inin baştan beş altı bölümünü yine Nâtilî’den okudu, kitabın geri kalan kısmını ise kendi kendine çözmeye çalıştı. Ardından Batlamyus’un el-Mecistî’sine (Almagest) geçti. Tıp alanındaki hocaları arasında Ebû Sehl Îsâ b. Yahyâ el-Mesîhî ile Sâmânîler’in saray hekimi Ebû Mansûr Hasan b. Nûh el-Kumrî’nin isimleri zikredilmektedir. Devrinde yaygın olan kulunç hastalığına yakalandı. Kendini tedavi etmeye çalışan İbn Sînâ, bir ara tekrar sağlığına kavuşur gibi olduysa da tam iyileşemedi. Alâüddevle Hemedan’a sefere çıktığında onunla beraber bulunduğu sırada yolda tekrar hastalandı ve Hemedan’a ulaştıklarında vefat etti (ö. 428/1037). Kabri Hemedan’dadır.
Başlıca Eserleri: 1. eş-Şifâ’ 2. el-Kānûn fi’t-Tıb 3. el-İşârât ve’t-Tenbîhât 4. Dânişnâme-i ‘Alâ’î (Hikmet-i ‘Alâ’î [‘Alâ’iyye], Kitâb-ı ‘Alâ’î) 5. Hay b. Yakzân 6. ‘Uyûnü’l-Hikme 7. el-Hikmetü’l-Meşrikıyye 8. Def‘u’l-Mazarri’l-Külliyye ‘ani’l-Ebdâni’l-İnsâniyye
Dânişnâme-i ‘Alâ’î: Alâî Hikmet Kitabı, 2013 yılında; Kitâbü’ş-Şifâ’ / İlâhiyât: Metafizik ve el-İşârât ve’t-Tenbîhât: İşaretler Tembihler, 2014 yılında Başkanlığımız tarafından yayımlanmıştır.
(Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi’nden özetlenerek alınmıştır.)