MUHAMMED B. MES‘ÛD et-TARNABÂTÎ
Doğum tarihi bilinmemektedir. Hicrî on ikinci asrın ikinci yarısında doğmuş olması muhtemeldir. Kökleri Endülüs Emevî hilafetine kadar uzanan asil bir aileye mensuptur. Endülüs’te haçlı saldırılarının başlamasıyla ailesi Mağrib’e hicret etti ve Fas (Fez) şehrinin merkezine yerleşti.
Tarnabâtî’nin yetiştiği Fas şehri, o zamanlar Mâlikî mezhebinin karargâhı ve ilmin ve marifetin önemli merkezlerinden biri olup büyük âlimler, düşünürler, öğrenciler ve medreselerle dolup taşıyordu. Tarnabâtî, böyle bir ilmî atmosferde büyüdü; çağının ileri gelen âlimlerinden ders alma imkânı buldu. Doğuya ve Hicaz’a yolculuklar yaptı ve buralarda da karşılaştığı âlimlerden istifade etti. Hocaları arasında Murtezâ ez-Zebîdî (ö. 1205/1790) de bulunmaktadır. Fıkıh, edebiyat ve nahiv başta olmak üzere birçok alanda yed-i tûlâ sahibi olarak kabul edildi ve bu alanlarda müderrislik yaptı. Öğrencileri arasında meşhur âlimler bulunmaktadır.
Tarnabâtî, 6 Muharrem 1214 Pazartesi günü Fas’ta vebadan vefat etmiş ve orada defnedilmiştir.
Başlıca Eserleri: 1. İrşâdü’l-Mesâlik ilâ Fehmi Elfiyyeti İbn Mâlik 2. Bulûğu Aksa’l-Merâm fî Şerefi’l-‘İlmi ve mâ Yete‘allaku bihî mine’l-Ahkâm 3. Künnaşe 4. İbn Ebî Zeyd el-Kayrvânî’nin Tevhid Risâlesinin Şerhi
Bulûğu Aksa’l-Merâm: İlim ve Eğitim Ahlâkı, 2019 yılında Başkanlığımız tarafından yayımlanmıştır.