MÜTERCİM ÂSIM EFENDİ
1755 yılında Antep’te doğan Seyyid Ahmed Âsım Efendi birçok lügatçi, şair ve hattat yetiştiren bir aileye mensuptur. Antep’te Arapça, hat ve dinî ilimlerin yanı sıra şiir ve edebiyatta iyi bir eğitim gördü. 1789 yılında İstanbul’a yerleşerek uzun yıllar çeşitli müderrisliklerde bulundu. Süleymaniye müderrisliğine kadar yükseldi ve Selanik kadılığı yaptı. Âsım Efendi, eserleri bağlamında asıl şöhretini sözlük çalışmalarında elde etmiş, Farsça ve Arapça’dan Türkçe’ye çevirdiği ve defalarca basılan iki eserle “mütercim” unvanını almıştır. Bunlardan ilki, Muhammed Hüseyin b. Halef-i Tebrîzi’nin Burhân-ı Kâtı‘ adlı Farsça lügatinin Türkçe çevirisidir (Tibyân-ı Nâfi‘ der Terceme-i Burhân-i Kātı‘). İkincisi ise Fîrûzâbâdî’nin el-Kâmûsu’l-Muhît adlı Arapça sözlüğünün tercümesidir (el-Okyânûsü’l-basît fî Tercemeti’l-Kāmûsi’l-Muhît). Mütercim Âsım Efendi 1807 yılında vak‘anüvisliğe getirilmiş ve vefatına kadar 13 yıl boyunca vak’anüvislik görevini sürdürmüştür. 27 Kasım 1819’da Üsküdar’da vefat eden Mütercim Âsım Efendi, Karacaahmet Mezarlığı’nda medfundur.
Başlıca Eserleri: 1. Tibyân-ı Nâfi‘ der Terceme-i Burhân-ı Kātı‘ 2. el-Okyânûsü’l-Basît fî Tercemeti’l-Kāmûsi’l-Muhît 3. Tuhfe-i Âsım 4. Târih-i Âsım 5. Merahu’l-Me‘âlî fî Şerhi’l-Emâlî 6. Terceme-i Siyer-i Halebî
el-Okyânûsu’l-Basît fî Tercemeti’l-Kâmûsi’l-Muhît: Kâmûsu’l-Muhît Tercümesi, 2013-2014 yılında; Âsım Efendi Tarihi (Osmanlı Tarihi 1218-1224/1804-1809), 2015 yılında Başkanlığımızca yayımlanmıştır.
(Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi’nden özetlenerek alınmıştır.)