ŞEMSÜLEİMME ES-SERAHSÎ
Ebû Bekir Şemsüleimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed es-Serahsî (ö. 483/1090), Karahanlılar devrinin önde gelen Hanefî fakihlerindendir. Serahs’ta doğmuş, Buhara’da dönemin âlimi Halvânî başta olmak üzere devrin seçkin âlimlerinden ders almıştır. Fıkıh, fıkıh usûlü ve özellikle devletler hukuku alanındaki derin bilgisiyle tanınmış; el-Mebsût, Şerhu’s-Siyeri’l-kebîr ve Usûlü’s-Serahsî gibi eserleri mezhebin temel kaynakları arasında yer almıştır. Haksız vergilere ve bazı siyasî uygulamalara karşı tavrı sebebiyle yaklaşık on beş yıl Özkent Kalesi’nde hapsedilmiş, bu süreçte talebelerine eserlerini imla yoluyla yazdırmıştır. 480/1087’de serbest bırakıldıktan sonra Mergînân’a yerleşerek ilmî çalışmalarını sürdürmüş, Hanefî fıkhında meseleleri sistematik ve analitik yöntemle ele alan önemli âlimlerden biri olmuştur.