SEYYİD ŞERÎF CÜRCÂNÎ
24 Şâban 740 (24 Şubat 1340) tarihinde Cürcân yakınlarındaki Takü’de doğdu. İlk öğrenimini memleketinde yaptı. Şerhu’ş-Şemsiyye ve Şerhu’l-Metâli‘ adlı eserlerini er-Râzî'den bizzat okumak için Herat’a gitti. Yaşlılığı sebebiyle öğretim faaliyetini sürdüremeyen hocası kendisine, Mısır’da talebesi Mübârek Şah’ın yanına gidip ondan okumasını tavsiye etti. Yolculuğu sırasında Cemâleddin Aksarâyî’nin talebesi Molla Fenârî ile tanışıp birlikte Mısır’a gitti. Yaklaşık on yıl kaldığı Mısır’da aklî ilimleri Mübârek Şah’tan, naklî ilimleri de Ekmeleddin el-Bâbertî’den okudu. Şîraz’da Sa‘deddin et-Teftâzânî sayesinde Dârüşşifâ Medresesi müderrisliğine tayin edildi. Semerkant’ta tanıştığı Hâce Alâeddin Attâr vasıtasıyla tasavvufa karşı ilgi duyarak Nakşibendiyye tarikatına girdi. Timur’un ölümünden sonra fitne ve kargaşanın hâkim olduğu Semerkant’tan ayrılarak Şîraz’a döndü ve ömrünün geri kalan kısmını burada ilmî faaliyetlerle geçirdi. 6 Rebîülâhir 816 (6 Temmuz 1413) Çarşamba günü Şîraz’da vefat etti ve Atîk Camii civarındaki Vakıb Mezarlığı’na defnedildi. Kelâm, Arap dili ve edebiyatı, felsefe, mantık, astronomi, matematik, mezhepler tarihi, fıkıh, hadis, tefsir, tasavvuf gibi dinî ve aklî ilimlerin hemen hepsine dair te’lif, şerh ve hâşiye türünde eserler vermiş, bundan dolayı “allâme” unvanını almaya hak kazanmıştır. Yetiştirdiği talebeler arasında ünlü matematikçi Kadızâde-i Rûmî, Fethullah eş-Şirvânî, Fahreddîn-i Acemî gibi isimler yer alır.
Başlıca eserleri: 1. Şerhu’l-Mevâkıf 2. Şerhu’l-Akā’idi’l-Adudiyye 3. Hâşiyetü’t-Tecrîd 4. Hâşiye ‘alâ Metâli‘i’l-Enzâr Şerhi Tavâli‘i’l-Envâr 5. et-Ta‘rîfât
Şerhu’l-Mevâkıf: Mevâkıf Şerhi, 2015 yılında Başkanlığımız tarafından yayımlanmıştır.
(Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi’nden özetlenerek alınmıştır.)