MUFASSAL MÜNŞE’ÂT VE MU‘ÂMELÂT-I ASKERİYYE

Osmanlı döneminde orduda kullanılan yazışma örnekleri, muvazzaf bir subay olan M. Muhyiddin Bey tarafından ilki 1890’da Münşe’ât ve Mu‘âmelât-ı Askeriyye, ikincisi de genişletilmiş biçimde 1900’de Mufassal Münşe’ât ve Mu‘âmelât-ı Askeriyye adıyla yayımlanan eserde bir araya getirilmiştir. Harbiyede vazife yürüten bir yetkili tarafından hazırlanan eser, bu özelliğiyle Osmanlı askerî teşkilatının işleyişi hakkında da gerçek ve temel bilgileri içermektedir. Eser son dönem askerî tarih yazışmaları üzerine araştırma yapacaklar için kaynak değeri taşımaktadır. Mufassal Münşe’ât ayrıca Osmanlı Devleti’nden günümüze ulaşan başta askerî olmak üzere belge gruplarının ve yazı türlerinin ne şekilde üretildiğinin anlaşılmasına, Osmanlı diplomatik kaidelerinin ve kâtiplik müessesesinin tanınmasına katkıda bulunacaktır. Tüm resmî yazışma türlerinin eksiksiz olarak ele alındığı eserde yeni yıl, bayram, düğün, tebrik, teşekkür, teselli, tavsiye ve cevap yazıları/mektupları da ihmal edilmemiştir. Yine harf ve rakamlarından ücret ve müsveddelerine kadar telgraflar hakkında da bilgiler verilmektedir. Senetlerin türleri, maaşlar, tahvil, kontrat, bono, poliçe, pul ve siparişlere dair çok sayıda örnek de eserde yerini almıştır. 

Prof. Dr. Uğur Ünal tarafından yayına hazırlanan Mufassal Münşe’ât ve Mu‘âmelât-ı Askeriyye metni için Şirket-i Mürettibiyye Matbaası tarafından İstanbul’da 1318 (m. 1900) tarihinde basılan matbu nüsha esas alınmıştır.